Tomasz Hankus
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok WSA w Opolu o oddaleniu skargi na bezczynność Komendanta Komendy Powiatowej Policji w Nysie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Sprawa dotyczy ujawnienia dokumentów z postępowania prowadzonego przez Komisariat w Głuchołazach, w sprawie wykroczenie z art. 86 k.w. Członek SPnD zwrócił się do komendanta o udzielenie informacji, ponieważ prowadzenie postępowania przez policjantów budziło ogromne wątpliwości.
Sprawa dotyczyła zdarzenia z 28 maja 2018 r. Poszkodowany kierowca, który zwrócił się o pomoc, prowadził spokojnie samochód, nagle pojawił się motocyklista jadący z dużą prędkością i doprowadził do kolizji. Kierujący motocyklem widząc, że poszkodowany wzywa Policję oddalił się pieszo z miejsca zdarzenia. Na miejscu zdarzenia zjawili się sierż. Michał Barcik wraz ze st. post. Markiem Wijatyk. Funkcjonariusze sprawdzili pojazdy i okazało się, że tablice rejestracyjne, które posiadał motocykl należały do poprzedniego właściciela. Szybko ustalono obecnego właściciela, którym okazał się 25 letni chłopak – jednak funkcjonariusze nie zastali jego w domu. Z notatki policyjnej wynika, że jego rodzice potwierdzili, że to on musiał kierować motocyklem, gdyż jest jedynym właścicielem i użytkownikiem. Następnie okazało się, że motocykl nie miał obowiązkowego ubezpieczenia OC oraz nie był zarejestrowany. Pomimo tego motocykl został oddany rodzicom domniemanego sprawcy. Co jednak najdziwniejsze Policja najprawdopodobniej nie zawiadomiła Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o ujawnieniu pojazdu bez obowiązkowego ubezpieczenia, chociaż taki obowiązek wynika z mocy prawa i odmówiła nam udzielenia informacji w tym zakresie. Prowadzenie postępowania budziło wątpliwości, czynności były dokonywane pozornie, a sprawę zakończono dzień przed przedawnieniem czynu, co uniemożliwiło poszkodowanemu samodzielne skierowanie wniosku o ukaranie do Sądu.
SPnD zażądało wyjaśnień w trybie informacji publicznej:
Członek SPnD – Tomasz Hankus zażądał informacji w tej sprawie od Komendanta Powiatowego Policji w Nysie (Komisariat w Głuchołazach podlega pod KPP w Nysie). Najważniejsze kwestie o które zapytaliśmy to: czy Policja zawiadomiła UFG o ujawnieniu pojazdu bez obowiązkowego ubezpieczenia OC, czy Policja odpowiedziała na zapytanie zakładu ubezpieczeń o udostępnienie notatki z tego zdarzenia, także czy motocykl został zabezpieczony. Poprosiliśmy także o kopie notatek służbowych i notatników służbowych z tej kontroli oraz wykazu dokumentów znajdujących się w aktach sprawy.
Policja udostępniła jedynie wykaz dokumentów z akt sprawy. Nie udostępniła natomiast żadnych dokumentów dotyczących podejmowanych czynności w sprawie. Wątpliwości budzi udzielona odpowiedź na pierwsze pytanie, że komisariat udzielił odpowiedzi zakładowi ubezpieczeń, podczas gdy z pisma Generali wynika, że Policja nie udzieliła informacji. Czy Policja kłamie? Zapewne wszelkie wątpliwości rozwiałoby udostępnienie pisma przewodniego przesłanego przez Policję.
Co ciekawe WSA w Opolu oddalił skargę naszego członka uznając, że żądamy dokumentów z akt czynności postępowania wyjaśniającego, a te stanowią informację publiczną dopiero gdy trafią do sądu z wnioskiem o ukaranie.
Z takim stanowiskiem się nie zgodziliśmy. Członek SPnD złożył skargę kasacyjną od tego wyroku. W dniu 24 wkeitnia 2020 r. (sygn. akt I OSK 2901/19) zapadł wyrok NSA. Sąd drugiej instancji zmiażdżył argumentację WSA i w zasadzie w całości podzielił zarzuty opisane w skardze kasacyjnej. W szczególności przyznał rację, że wyrok jest wewnętrznie sprzeczny, a żądane informacje co do zasady stanowią informacje publiczną. Nie podzielił także stanowiska WSA, że dokumenty znajdujące się aktach czynności wyjaśniających prowadzonych przez Policję nie stanowią informacji publicznej, a ponadto NSA zauważył, że część wnioskowanych informacji dotyczyło sfery faktów.
Podsumowując wyrok ten dowodzi, że obywatele mogą wnioskować o konkretnie oznaczone dokumenty z czynności wyjaśniających prowadzonych przez Policję w sprawie o wykroczenie. Wcześniej można zażądać, również w trybie dostępu do informacji wykazu dokumentów znajdujących się w tych aktach.
Link do wyroku NSA wraz z uzasadnieniem w PDFie: Wyrok NSA
„obywatele mogą wnioskować o konkretnie oznaczone dokumenty z czynności wyjaśniających prowadzonych przez Policję w sprawie o wykroczenie”
Wnioskować mogą, ale wszyscy wiemy że w wielu przypadkach wyciągnięcie każdego (pojedynczego) dokumentu będzie wymagał prawomocnego wyroku NSA.