Artur Mezglewski
Polska wprowadza unikatowe w skali europejskiej i światowej rozwiązanie w zakresie identyfikacji pojazdów oraz użytkowników dróg (w skrócie ISKIP). Ta innowacyjność polskiego rozwiązania polega na tym, że system kamer fotografuje WSZYSTKICH użytkowników dróg (kierowców oraz pasażerów), a także wszystkie pojazdy. Innowacyjność ta polega także na tym, że nie zostały określone żadne zasady przetwarzania danych oraz, że nad procederem tym nie ma żadnej kontroli. Z danych tych korzysta cały szereg instytucji – a praktycznie kto chce.
Chcesz zdobyć zdjęcia swojego szefa, jak jedzie samochodem ze swoją sekretarką na wydmy do Łeby? Skontaktuj się Instytutem Badawczym Dróg i Mostów. Oni te fotki mają. Chłopaki z CBŚ, ABW, CBA już je oglądały, ale pewnie ci ich nie pokażą…
1. Struktura ISKIP
ISKIP składa się z kamer oraz Centralnego Systemu Statystycznego. W wybranych lokalizacjach zainstalowane zostały bramki z umieszczonymi na nich kamerami. Kamery te zintegrowane są z systemem pozwalającym na precyzyjne rozpoznanie przejeżdżającego pojazdu oraz jego pasażerów.
2. Zasady działania ISKIP
ISKIP to uniwersalny system automatycznej identyfikacji pojazdów, dokonywanej na podstawie równoległego rozpoznawania jego cech takich jak:
- rodzaj (osobowy, dostawczy, ciężarowy, autobus, itp.),
- kolor,
- marka,
- typ,
- numer rejestracyjny.
ISKIP jest zdolny do śledzenia ruchu pojazdów wraz z rozpoznawaniem tablic rejestracyjnych.
Kamery mają także zdolność do zapisywania twarzy. W Centralnym Systemie Statystycznym są gromadzone wszystkie zdobyte na drogach dane. System może współpracować także z Centralną Ewidencją Pojazdów i Kierowców – co umożliwia ustalenie informacji na temat właściciela pojazdu.
Podstawy działania systemu są następujące.
Etap 1 – Pobranie obrazu
Każdy z Autonomicznych Punktów Pomiarowych wyposażony jest w kamerę stale monitorującą przejeżdżające pojazdy
Etap 2 – Analiza obrazu
Zainstalowane na terminalach oprogramowanie, umożliwia określenie w czasie rzeczywistym wszystkich cech niezbędnych do identyfikacji obrazu zapisanego przez kamerę (numeru tablicy rejestracyjnej, rodzaju/marki oraz koloru pojazdu).
Etap 3 – Przekazanie danych
Zebrane dane trafiają z Automatycznych Punktów Pomiarowych do Centralnego Systemu Statystycznego. Transfer ten odbywa się za pośrednictwem połączenia internetowego lub GPRS.
Etap 4 – Weryfikacja danych
Centralny System Statystyczny dokonuje obliczeń oraz porównania danych z poszczególnych punktów pomiarowych, a następnie automatycznie przesyła do odbiorców żądane dane (np. informacje o wykryciu poszukiwanego pojazdu, przekroczeniu prędkości, niezgodności danych pojazdu (marka, model, kolor) z danymi związanymi z danym numerem rejestracyjnym w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kolizji – CEPIK.
3. Zastosowanie ISKIP
Głównym celem wprowadzenia owego systemu jest zbieranie danych statystycznych, dotyczących natężenia ruchu w niebezpiecznych punktach oraz udziału w ruchu pojazdów osobowych i ciężarowych.
System ten może być ponadto wykorzystywany do:
- automatycznego rozpoznawania samochodów z podmienionymi tablicami rejestracyjnymi,
- rejestrowania przejazdu samochodów poszukiwanych przez policję,
- dokonywania odcinkowego pomiaru prędkości,
- monitorowania stref ograniczonego ruchu drogowego (np. ścisłe centra miast),
- wykrywania przejazdu na czerwonym świetle,
- ważenia pojazdów w ruchu.
ISKIP będzie ponadto rejestrował jazdę bez zapiętych pasów, rozmowy przez telefon komórkowy, a nawet… obraźliwe gesty pokazane w stronę kamery! Kamery ISKIP uwiecznią nawet jaką kanapkę jadłeś w czasie jazdy samochodem…
Źródło: http://siemianowice
Z systemem zintegrowane mogą być kamery, instalowane np. przejściach granicznych, miejscach do kontroli wagi pojazdów czy nawet kamery do sterowania światłami drogowymi.
Na podstawie analizy zdjęć z kamer, dzięki ISKIP-owi możliwe jest weryfikowanie danych w czasie rzeczywistym.
4. Lokalizacje kamer ISKIP oddane do użytku
Kamery ISKIP działają już w następujących lokalizacjach:
- Wejherowo DK6 w kierunku Gdańska
- Wejherowo DK6 w kierunku Słupska
- Człuchów DK22 w kierunku Wałcza (2 lokalizacje)
- Człuchów DK22 w kierunku Chojnic (2 lokalizacje)
- Człuchów DK25 w kierunku Koszalina
- Człuchów DK25 w kierunku Bydgoszczy
- Czersk DK22 w kierunku Wałcza
- Czersk DK22 w kierunku Malborka
- Bydgoszcz DK5 w kierunku Inowrocławia
- Bydgoszcz ul. Nowotoruńska w kierunku Centrum
- Bydgoszcz DK5 w kierunku Świecia
- Włocławek DK1 w kierunku Torunia (2 lokalizacje)
- Włocławek DK1 w kierunku Strykowa (2 lokalizacje)
- Płock DK62 w kierunku Włocławka
- Płock DK62 w kierunku Warszawy
- Płock DK60 w kierunku Ciechanowa
- Warszawa DK7 w kierunku Centrum
- Ostrołęka DK61 w kierunku Łomży
- Ostrołęka DK61 w kierunku Pułtuska
- Radom DK7 w kierunku Kielc (3 lokalizacje)
- Jelenia Góra DK30 w kierunku Lubania
- Siemianowice Śląskie DK94 w kierunku Bytomia
- Siemianowice Śląskie ul. Wróblewskiego w kierunku Chorzowa
- Wrocław DK98 w kierunku Centrum
Kolejne lokalizacje są w trakcie uruchamiania.
ISKIP może być ponadto instalowany w wersji mobilnej – w pojazdach Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnego Biura Śledczego, Inspekcji Transportu Drogowego.
5. Użytkownicy ISKIP
Na stronie internetowej koordynatora projektu można znaleźć informację, że użytkownikami ISKIP są:
- Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
- Komenda Główna Policji,
- Centralne Biuro Śledcze,
- Stołeczna Komenda Policji,
- wojewódzkie, powiatowe i miejskie komendy policji,
- Główny Inspektorat Transportu Drogowego,
- wojewódzkie inspektoraty transportu drogowego,
- izby celne,
- oddziały Straży Granicznych,
- jednostki samorządu terytorialnego,
- Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Warszawie.
W rzeczywistości jednak grono „użytkowników” może być znacznie szersze. Żaden przepis prawa, ani nawet żaden regulamin nie określa bowiem zasad przetwarzania tego ogromu danych osobowych, jakie administrowane są w ramach projektu ISKIP. Można śmiało założyć, że do zapisów fotograficznych przetwarzanych w systemie ISKIP dotrzeć może każdy, komu na tym zależy – z Państwem Islamskim włącznie. Nikt też nie sprawuje nadzoru nad przetwarzaniem tych danych. W elektronicznym wykazie zbiorów danych osobowych, prowadzonym przez Głównego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, nie ma ani jednego zbioru danych, zarejestrowanego przez Instytut Dróg i Mostów w Warszawie…
Szanowny Czytelniku! W bazie ISKIP znajdują się już setki tysięcy Twoich zdjęć oraz fotografii twoich pojazdów, zrobionych w różnych okolicznościach i ujawniających różnorakie informacje na Twój temat.
Czy ktoś się zwracał do Ciebie o wyrażenie zgody na ich przetwarzanie?
6. ISKIP a prawna ochrona danych osobowych
Zasady przetwarzania danych osobowych określone zostały w art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Zgodnie z powyższym przepisem przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy:
1) osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych;
2) jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa;3) jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą;4) jest niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego;
5) jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą.
Art. 27 ust. 1 ustawy – co do zasady – zabrania przetwarzania danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również danych o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym oraz danych dotyczących skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym. Ustawa określa ponadto wyjątki od tej zasady (art. 27 ust. 2).
Organy kontroli ruchu drogowego uprawnione są do przetwarzania danych osobowych (w tym wizerunku kierującego oraz numeru rejestracyjnego i obrazu pojazdu) kierujących naruszających przepisy ruchu drogowego. Jest to bowiem niezbędne dla zrealizowania przez te organy uprawnień i obowiązków wynikającego z przepisu prawa.
W obowiązujących przepisach brak jest podstaw do przetwarzania danych osobowych uczestników ruchu drogowego, którzy nie popełniają żadnych przestępstw ani wykroczeń w ruchu drogowych. Brak też jest również podstaw prawnych do przetwarzania wizerunku pasażerów pojazdów, których kierujący naruszają przepisy ruchu drogowego. I w tym zakresie działalność operatora oraz użytkowników ISKIP jest pozbawiona podstaw prawnych.
Drastycznym naruszeniem prawa jest ponadto przetwarzanie danych osobowych użytkowników dróg przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów, który nie realizuje żadnych celów publicznoprawnych, związanych z kontrolą ruchu drogowego, które wynikały by z ustawy.
7. Przykład – zarządzanie systemem ISKIP w Jeleniej Górze
Na temat nielegalnej kontroli ruchu drogowego dokonywanej przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Jeleniej Górze pisaliśmy już dwukrotnie na naszych łamach:
https://prawonadrodze.org.pl/nielegalna-kontrola-ruchu-drogowego-w-jeleniej-gorze/http://
Dziś wypada dodać, że wyniki nielegalnej kontroli ruchu drogowego, zapisane w formie plików HTML oraz JPEG przekazywane są przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów do jednostki straży miejskiej w Jeleniej Górze. Zauważyć przy tym należy, iż dane dotyczące wykroczeń drogowych należą do danych wrażliwych, których przetwarzanie jest, co do zasady, zabronione. Instytut Dróg i Mostów nie ma prawa do przetwarzania tego typu danych w jakiejkolwiek formie. Instytut nie wywiązał się ponadto z obowiązku rejestracji zbioru danych osobowych.
Na koniec warto zacytować przepis karny, zapisany w ustawie o ochrony danych osobowych (art. 49 ust. 1):
„Kto przetwarza w zbiorze dane osobowe, choć ich przetwarzanie nie jest dopuszczalne albo do których przetwarzania nie jest uprawniony, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.
Za projektami realizowanymi przez IBDiM stoją duże pieniądze pozyskane m. in. ze środków unijnych. Projekty te przysparzają państwu oraz samorządom krociowe zyski z wpływów z mandatów karnych oraz kar administracyjnych. Z tego też powodu trudno liczyć, aby ktokolwiek poniósł odpowiedzialność za naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych oraz za naruszenia dóbr osobistych uczestników ruchu.
Ochrona danych osobowych w obszarze ruchu drogowego to fikcja. W tak drastyczny sposób nie narusza się owych dóbr w żadnym cywilizowanym kraju. Sfera ruchu drogowego w naszym kraju bardziej przypomina prywatny folwark będący domeną „władczych instytucji” niż dobro publiczne.
