Artur Mezglewski
Opłaty postojowe w strefach płatnego parkowania mogą być pobierane jedynie pod warunkiem prawidłowego oznakowania miejsc parkingowych – i to jednocześnie znakami pionowymi, jak i poziomymi.
W praktyce zarządcy dróg miejskich egzekwują opłaty w obszarze całej strefy – także w miejscach nieprzeznaczonych do parkowania. A nieświadomi swoich obowiązków właściciele pojazdów płacą…
1. Przepisy prawne
Z przywołanego poniżej przepisu ustawy o drogach publicznych (art. 13b ust. 1) wynika, iż pobieranie opłat w strefach płatnego parkowania jest możliwe jedynie w wyznaczonych miejscach:
„Opłatę, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo”.
Od dnia 14 lutego 2014 r. obowiązują następujące zasady oznakowania miejsc postoju w strefie płatnego parkowania. Przede wszystkim wszedł w użycie nowy znak drogowy D-44 „strefa płatnego parkowania”.
Strefa płatnego parkowania
Znak ten stosuje się w celu wskazania strefy, w której w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo pobierana jest opłata za postój pojazdu samochodowego. Na znaku tym – obok napisu „Postój płatny” – wskazuje się sposób wnoszenia opłaty za postój pojazdu samochodowego przez umieszczenie napisu lub symbolu parkometru, karty zegarowej lub biletu. Jeżeli obowiązek wnoszenia opłaty za postój pojazdu samochodowego dotyczy określonych dni roboczych lub godzin, pod napisem „Postój płatny” umieszcza się informację określającą zakres stosowania znaku D-44.
Znak D-18 „Parking”
Na mocy noweli rozporządzenia wykonawczego, która weszła w życie w dniu 14 lutego 2014 r. w strefie oznakowanej znakiem D-44 miejsca dla postoju pojazdu samochodowego wyznacza się jednocześnie znakiem pionowym D-18 oraz adekwatnymi znakami poziomymi: P-18 „stanowisko postojowe” , P-19 – „linia wyznaczająca pas postojowy”, P-20 – „koperta”, P-24 – „miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej”.
P-18 „Stanowisko postojowe”
P-19 Linia wyznaczająca stanowiska postojowe
Oznacza to, że naliczanie opłaty za postój (a także opłaty dodatkowej) nie jest możliwe, jeśli miejsce parkowania zostało oznakowane jedynie znakiem pionowym lub jedynie znakiem poziomym.
2. Orzecznictwo
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 stycznia 2014 r. (II GSK 1769/12) stwierdził, iż obowiązek uiszczenia opłaty za parkowanie pojazdu istnieje na całym wydzielonym obszarze, stawiącym strefę płatnego parkowania – także w sytuacji, gdy postój ma miejsce w miejscu nieprzeznaczonym do parkowania.
Powyższe orzeczenie Sądu stoi w sprzeczności z wykładnią literalną ustawy o drogach publicznych. Sąd dokonał bowiem wykładni tekstu prawnego wbrew zakazowi per non est – czyli w taki sposób, że pewien fragment ustawy (określenie „wyznaczone miejsce”) potraktowany został jako zbędny, a wiec nie zawierający treści normatywnej.
Powyższy wyrok stracił już na znaczeniu, gdyż wydany został na nieobowiązującym już stanie prawnym – przed wejściem w życie rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 23 września 2013 r.
3. Poglądy doktryny
Renata Strachowska – autorka komentarza do ustawy o drogach publicznych (dostępnego m. in. w systemie informacji prawnej Lex) wyraziła pogląd, iż
„opłatę za parkowanie w strefie płatnej można pobierać tylko w wyznaczonym miejscu, w określonych godzinach lub całodobowo, lecz wyłącznie w określone dni robocze, a nie w niedziele i święta”.
Zważyć należy, iż pogląd ten wyartykułowany został na starym stanie prawnym, czyli przed wejściem w życie nowelizacji rozporządzenia zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach.
Z kolei J. Hasiewicza w artykule opublikowanym w Rzeczpospolitej prezentuje pogląd, że do dnia 14 lutego 2014 r. oznakowanie miejsc parkingowych nie było konieczne, jednakże po wejściu w życie rozporządzenia wykonawczego kierowca, który zaparkuje w obszarze strefy płatnego parkowania na miejscu nieoznakowanym, nie jest zobowiązany do uiszczenia opłaty za postój . Oto link do tego artykułu: http://prawo.rp.pl/artykul/1098688.html
4. Praktyka
W praktyce – także po wejściu w życie nowelizacji rozporządzenia dotyczącego oznakowania strefy płatnego parkowania – zarządcy dróg miejskich egzekwują należności z tytułu opłat za postój w strefie parkowania w miejscach, które nie zostały wyznaczone odpowiednimi znakami
5. Przykład – Zarząd Dróg Miejskich w Opolu
Inspektorzy ZDM w Opolu niemal codziennie egzekwują opłaty za postój oraz opłaty dodatkowe na odcinku ul. Nysy Łużyckiej, na którym nie zostały wyznaczone miejsca parkingowe. Oto to miejsce:
