Działalność Stowarzyszenia Prawo na Drodze jest jawna i transparentna. Korzystając z chwili wolnego czasu, prezentuję szerszemu Audytorium quasi sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Prawo na Drodze w roku 2015.
1. Cele działania
Stowarzyszenie Prawo na Drodze powstało 4 lata temu, a swoją działalność rozpoczęło z dniem 29 marca 2012 r. – czyli od momentu, kiedy Sąd łaskawie raczył nas zarejestrować.
Założycielom SPnD przyświecały dwie idee:
- idea samopomocy;
- misja społecznej kontroli władz publicznych, działających w obszarze ruchu drogowego.
Obie idee są dla nas nadal bardzo ważne. Stowarzyszenie ma obowiązek wesprzeć każdego ze swoich członków wszelką możliwą pomocą, jeśli w sferze ruchu drogowego spotyka go ze strony władz publicznych jakakolwiek opresja. SPnD stara się także – w miarę swoich możliwości – pomagać również innym osobom – w sytuacji, gdy spotykają się one z niedopełnieniem obowiązków lub przekroczeniem uprawnień ze strony funkcjonariuszy publicznych.
Nie udzielamy porad prawnych. Nie instruujemy w jaki sposób uniknąć sprawiedliwie nałożonej kary. Reagujemy natomiast wówczas, gdy ze strony władz publicznych spotyka człowieka bezprawie.
Nasza pomoc jest zawsze nieodpłatna.
2. Stan liczebny
Stowarzyszenie liczy obecnie 158 członków. Struktura geograficzna stanu członkostwa prezentuje się następująco:
- Województwo Wielkopolskie – 23
- Województwo Mazowieckie – 21
- Województwo Zachodniopomorskie – 18
- Województwo Łódzkie – 17
- Województwo Lubelskie – 16
- Województwo Śląskie – 12
- Województwo Pomorskie – 10
- Województwo Podkarpackie – 10
- Województwo Opolskie – 7
- Województwo Kujawsko-Pomorskie – 6
- Województwo Małopolskie – 6
- Województwo Dolnośląskie – 4
- Województwo Warmińsko-Mazurskie – 2
- Województwo Lubuskie – 2
- Województwo Świętokrzyskie – 2
- Województwo Podlaskie – 1
- Królestwo Szwecji – 1
3. Działalność naukowa, szkoleniowa oraz badawcza
W 2015 roku Stowarzyszenie Prawo na Drodze zorganizowało dwa sympozja naukowe, opublikowało jedną monografię książkową, przeprowadziło jedno szkolenie specjalistyczne oraz jeden eksperyment badawczy. Wszystkie wskazane powyżej (a wyliczone poniżej) inicjatywy miały charakter otwarty, czyli były ogólnodostępne. W dniu 15 stycznia 2015 r. (wraz z Wydziałem Prawa Uniwersytetu Opolskiego) zorganizowana została w Opolu na obiektach UO ogólnopolska konferencja naukowa nt. Administracja kontroli ruchu drogowego. Z kolei w dniach 11-12 kwietnia 2015 r. zorganizowaliśmy konferencję nt. Ochrona wizerunku oraz danych osobowych uczestników ruchu drogowego. Konferencja ta odbyła się w Hotelu Faleza w Jastrzębiej Górze. Wzięli w nich czynny udział przedstawiciele 15 ośrodków naukowych z całej Polski.
W dniu 6 czerwca 2015 r. w Hotelu 500 w Strykowie zorganizowane zostało szkolenie nt. Przebieg kontradyktoryjnego procesu karnego i wykroczeniowego. Tematyka szkolenia podyktowana była faktem wejścia w życie nowelizacji procedury karnej.
W czerwcu 2015 r. przeprowadziliśmy serię eksperymentów z użyciem ręcznego miernika prędkości typu Iskra-1. Nasze badania wykazały, że:
Miernik prędkości Iskra jest urządzeniem zupełnie nieprzydatnym do mierzenia prędkości w zagęszczonej sieci ciągów komunikacyjnych. Wszystkie pomiary dokonywane w tych warunkach są błędne – zwykle mocno zawyżone.
Miernik prędkości typu Iskra jest urządzeniem zupełnie nieprzydatnym do dokonywania pomiarów prędkości z jadącego pojazdu (radiowozu). Rejestrowane przez niego pomiary są zupełnie przypadkowe i najczęściej błędne.
Radar Iskra z grupy pojazdów osobowych, w kierunku których pomiar jest wykonywany, wybiera raz pojazd szybszy, raz bliższy – przy czym osoba dokonująca pomiaru nie ma technicznych możliwości ustalenia pojazdu, którego prędkość w danym momencie jest mierzona;
W przypadku, gdy w zasięgu pomiaru radaru Iskra znajduje się samochód ciężarowy (lub samolot) – nawet gdy jest on niewidoczny dla oka – radar Iskra zmierzy prędkość pojazdu większego, znajdującego się w oddali, a nie pojazdu osobowego, znajdującego się w bezpośredniej bliskości miernika.
Materiał filmowy z eksperymentu jest opublikowany pod adresem: https://www.youtube.com/watch?v=_Q9ftF8nhj4
W listopadzie 2015 r. – nakładem Stowarzyszenia Prawo na Drodze – ukazała się książka pt. Ruch drogowy – ochrona danych osobowych, kontrola, prawnokarne następstwa. Książka jest do nabycia w Wydawnictwie KUL oraz w kolportażu SPnD.
4. Monitoring instytucji publicznych
Stowarzyszenie Prawo na Drodze w roku 2015 inicjowało oraz monitorowało postępowania prowadzone przez: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Trybunał Konstytucyjny, Krajową Radę Sądownictwa, sądy powszechne oraz administracyjne, Prokuraturę, Policję, Rzecznika Praw Obywatelskich, Generalnego Inspektora danych Osobowych, Najwyższą Izbę Kontroli, starostów powiatowych, Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, straże gminne (miejskie).
Monitoring sądów powszechnych odbywał się poprzez udział naszych członków w wybranych posiedzeniach lub rozprawach. W bieżącym roku nasi przedstawiciele byli obecni na rozprawach w poniżej wykazanych sądach:
- Sąd Okręgowy w Radomiu (wielokrotnie),
- Sąd Okręgowy w Bydgoszczy,
- Sąd Okręgowy w Elblągu,
- Sąd Okręgowy w Kaliszu,
- Sąd Okręgowy w Koszalinie,
- Sąd Okręgowy w Krakowie,
- Sąd Okręgowy w Lublinie (wielokrotnie),
- Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim,
- Sąd Okręgowy w Płocku,
- Sąd Okręgowy w Poznaniu (wielokrotnie),
- Sąd Okręgowy w Słupsku,
- Sąd Okręgowy w Świdnicy,
- Sąd Okręgowy w Zielonej Górze,
- Sąd Okręgowy Warszawa Praga,
- Sąd Rejonowy w Myśliborzu,
- Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy Łódź-Widzew (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy Poznań Grunwald i Jeżyce (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy Poznań-Nowe Miasto i Wilda (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy w Bełchatowie,
- Sąd Rejonowy w Brzezinach,
- Sąd Rejonowy w Człuchowie (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy w Elblągu (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy w Gnieźnie,
- Sąd Rejonowy w Grójcu,
- Sąd Rejonowy w Gryficach (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy w Inowrocławiu,
- Sąd Rejonowy w Kołobrzegu,
- Sąd Rejonowy w Końskich,,
- Sąd Rejonowy w Kościanie (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy w Kozienicach,
- Sąd Rejonowy w Krośnie Odrzańskim,
- Sąd Rejonowy w Olsztynie,
- Sąd Rejonowy w Oświęcimiu,
- Sąd Rejonowy w Pile,
- Sąd Rejonowy w Płocku,
- Sąd Rejonowy w Radomiu (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy w Szczecinku,
- Sąd Rejonowy w Śremie,
- Sąd Rejonowy w Środzie Wielkopolskiej,
- Sąd Rejonowy w Trzciance,
- Sąd Rejonowy w Wałbrzychu,
- Sąd Rejonowy w Wałczu (wielokrotnie),
- ’Sąd Rejonowy w Wągrowcu,
- Sąd Rejonowy w Wejcherowie,
- Sąd Rejonowy w Zabrzu,
- Sąd Rejonowy Warszawa Praga Południe (wielokrotnie),
- Sąd Rejonowy Warszawa Praga Północ.
W ramach w/w monitoringu delegaci SPnD analizowali akta spraw, a w niektórych przypadkach sporządzali raporty. Monitoring z zasady wszczynany był na prośbę stron postępowania. W celu zobiektywizowania badań opracowana została specjalna ankieta. W naszych badaniach koncentrowaliśmy się na ocenie:
-
prawidłowości prowadzonych postępowań,
-
respektowaniu przez sądy zasady prawdy materialnej,
-
respektowaniu zasady jawności postępowań,
-
respektowaniu zasady prawa do obrony,
-
kultury prowadzenia spraw,
- zgodności zapisów dokonanych w protokołach z faktycznym przebiegiem rozpraw lub innej czynności.
Monitoring pozostałych instytucji dokonywał się głównie poprzez kwerendę dokumentów uzyskanych w trybie informacji publicznej oraz w trybie przepisów procesowych.
5. Działalność informacyjna i popularyzatorska
Na stronie internetowej Stowarzyszenia Prawo na Drodze publikowane są materiały źródłowe, naukowe, poglądowe i praktyczne dotyczące procedur administracyjnych oraz karnych związanych z ruchem drogowym. Piętnowane też są zauważone nadużycia władz publicznych. W roku 2015 opublikowanych zostało kilkadziesiąt nowych wpisów, które – mamy nadzieję – bywają pomocne dla naszych gości. Wyrażamy zgodę na darmowe kopiowanie oraz korzystanie w inny sposób z naszych materiałów. Niech nasza wiedza i nasze doświadczenie będzie przydatne dla innych. Nieśmiało prosimy, aby – w przypadkach kopiowania naszych tekstów – wskazywać źródło ich wykorzystania.
Strona www.prawonadrodze.org.pl cieszy się dość dużą popularnością. W okresie od 1 stycznia 2015 r. do 24 listopada 2015 r. odwiedziło nas 356 641 użytkowników, którzy w ramach 481 395 sesji dokonali 726 014 odsłon.
6. Majątek Stowarzyszenia
Stowarzyszenie nie posiada żadnych środków trwałych..
7. Finanse
Przychody oraz wydatki Stowarzyszenia Prawo na Drodze podlegają kontroli księgowej i są jawne. SPnD publikuje na swojej stronie internetowej sprawozdania finansowe za każdy rok: https://prawonadrodze.org.pl/stowarzyszenie/sprawozdania-finansowe/
Przychody Stowarzyszenia stanowią składki członkowskie oraz darowizny. W roku 2015 z tytułu składek członkowskich na konto SPnD wpłynęło 6250 zł. Ściągalność składek za rok 2015 kształtuje się na poziomie 65,2%. W ocenie ściągalności składek trzeba też wziąć pod uwagę, iż spora grupa „aktywistów” SPnD podejmuje różnorakie akcje na rzecz dobra wspólnego – na własny koszt. Według ostrożnych szacunków, najbardziej aktywna grupa członków SPnD (ok 45 osób) wydała „z własnej kieszeni” na przejazdy na rozprawy, zorganizowanie pomocy prawnej oraz inne interwencje średnio po ok. 800 zł „na głowę „.
W 2015 r. wpłynęły na nasze konto darowizny od znanych nam i nieznanych osób. W dwóch przypadkach były to darowizny celowe. Pewien podmiot spoza sektora publicznego dofinansował (a właściwie sfinansował) konferencję naukową, która odbyła się w kwietniu br. w Jastrzębiej Górze. Kwota darowizny wyniosła 5 000 zł. Stowarzyszenie Prawo na Drodze dopłaciło do tej imprezy jedynie kilkaset złotych. Ponadto kilkanaście podmiotów spoza sektora publicznego sfinansowało nam w całości eksperyment z wykorzystaniem miernika Iskra. Łączna kwota darowizn na ten cel wyniosła ponad 3 500 zł (opublikowaliśmy odrębne sprawozdanie finansowe z tej akcji). Na pozostałą działalność statutową Stowarzyszenie Prawo na Drodze otrzymało w 2015 r. kilkadziesiąt wpłat na łączną sumę ok. 4 800 zł. Wpłaty te dokonywane były bezpośrednio na konto SPnD lub za pośrednictwem bramki PayU: https://prawonadrodze.org.pl/przekaz-darowizne/
W strukturze wydatków SPnD największe sumy wydatkowane zostały na organizacja sympozjów – ok. 1000 zł, wydanie książki – ok. 2 800 zł, koszty administracyjne (znaczki pocztowe, materiały biurowe, opłaty sądowe, utrzymanie strony internetowej itp. – ok. 2 700 zł. Znaczną i trudną do oszacowania kwotę wydaliśmy na pomoc prawną na rzecz uczestników postępowań (korzystamy z czterech kancelarii prawnych). Stowarzyszenie sfinansowało udział obrońcy lub pełnomocnika w 15 rozprawach sądowych oraz przygotowanie przez profesjonalnych prawników 32 pism procesowych w różnorakich sprawach karnych i administracyjnych. Spora suma wydatkowana została ponadto na dofinansowanie wyjazdów członków SPnD na rozprawy sądowe. Niektórzy z naszych członków – wykorzystując do tego celu prywatne pojazdy – pokonali w tym roku trasę ponad 10 tys km.
W chwili obecnej kasa Stowarzyszenia jest pusta. Nie oznacza to, że zaprzestaniemy naszej działalności. Większość z nas pracuje i stać nas na uprawianie pożytecznego hobby na własny koszt. Z dwóch projektów jednak – niestety – musieliśmy zrezygnować.
8. Plany na najbliższą przyszłość
Na przełomie stycznia/lutego 2016 r. zamierzamy zorganizować interdyscyplinarne sympozjum naukowe, którego celem będzie uzyskanie odpowiedzi na pytanie:
– czy rutynowe kontrole drogowe stoją w sprzeczności z konstytucyjną zasadą wolności?
Mamy nadzieję, że w powyższych pracach udział weźmie Rzecznik Praw Obywatelskich.
W przypadku negatywnej odpowiedzi na powyższe pytanie rozpoczniemy akcję lobbingową, ukierunkowaną na zmianę konstytucji w przedmiotowym zakresie.
Zamierzamy również zorganizować ogólnopolską sieć biur, w których obywatele będą mieli możliwość zgłaszania naruszeń prawa przez funkcjonariuszy publicznych w sferze ruchu drogowego. Zgłoszone nadużycia będą przez nas badane i rejestrowane. Liczymy w tym zakresie na pomoc studentów wydziałów prawa i administracji. Być może uda się tę działalność zorganizować w formie praktyk studenckich.
Planujemy także wydrukować naklejki samochodowe, a środki z ich sprzedaży przekazać do specjalnego funduszu przeznaczonego na pomoc dla osób, które zostały obwinione o przekroczenie prędkości na podstawie pomiaru dokonanego Iskrą – 1. Każdy, kto wykupiłby taką naklejkę (za niewielką sumę – np. 15 zł) mógłby liczyć na obecność członków SPnD na rozprawach, a także na pomoc SPnD w przygotowaniu pism procesowych w przypadku oskarżenia go o przekroczenie prędkość na podstawie pomiaru prędkości w/w urządzeniem.
