Stowarzyszenie Prawo na Drodze stawia sobie przede wszystkim dwa cele:
- Tworzenie mechanizmów samopomocy w przypadku zaistnienia zdarzeń prawnych i faktycznych związanych z ruchem drogowym.
- Integrowanie ogólnopolskiego lobby działającego na rzecz tworzenia dobrej jakości prawa, uwzględniającego interesy i potrzeby użytkowników ruchu drogowego.
Szczegółowo cele te określa Statut.
Obowiązek świadczenia pomocy członkom Stowarzyszenia wynika z przepisów Statutu SPnD. Członkowie SPnD mają m.in. prawo do:
- pomocy prawnej i technicznej w przypadku uczestniczenia w zdarzeniach drogowych i innych sytuacjach związanych z ruchem drogowym,
- doraźnej i kompleksowej pomocy doradczej w zakresie realizacji swoich uprawnień w sytuacjach wynikłych ze zdarzeń drogowych oraz w zakresie ograniczenia negatywnych skutków zdarzeń drogowych (§ 12 ust. 1 pkt e, f Statutu SPnD).
Powyższa pomoc świadczona jest na koszt Stowarzyszenia – w granicach określonych Regulaminem. W każdym razie, Stowarzyszenie pomaga swoim członkom w miarę posiadanych środków i możliwości.
W dotychczasowej praktyce pomoc ta polegała m. in. na:
– obserwacji miejsc zdarzeń drogowych,
– pomocy przygotowaniu linii obrony w postępowaniach sądowych,
– pomocy w przygotowaniu pism procesowych,
– monitorowaniu przebiegu rozpraw sądowych pod kątem ich rzetelności i zgodności z prawem.
Stowarzyszenie – w miarę swoich możliwości, świadczy także pomoc osobom nie będącym członkami Stowarzyszenia. Pomoc ta nie jest jednak jego prawnym obowiązkiem.
Drugim, znacznie bardziej doniosłym celem, jakie stawia sobie Stowarzyszenie, jest tworzenie ogólnopolskiego lobby, działającego w interesie użytkowników dróg. Jest to praca u podstaw – w Polsce bowiem nie wykształciło się w pełni społeczeństwo obywatelskie. Proces, który rozpoczął się solidarnościowym ruchu społecznym lat. 80. został przerwany, a ówczesne zdobycze, zostały wynaturzone.
Prawo w naszym kraju tworzone jest przez funkcjonariuszy państwowych i przez nich jest ono interpretowane – czyli zawsze na niekorzyść obywatela. Prawo to nie uwzględnia ani społecznych oczekiwań, ani jakichkolwiek wartości moralnych. Szczególnie uwidacznia się to w procedurach administracyjnych stosowanych w ruchu drogowym oraz w materialnym i procesowym prawie wykroczeń.
Najpoważniejsze problemy, jakie dostrzegamy są następujące:
a) w trakcie dokonywania kontroli drogowej, czy też wykonywania procedur administracyjnych (np. pomiaru prędkości) – uczestnik ruchu drogowego nie ma żadnych praw:
– nie ma wglądu w dokumentację,
– nie może składać wniosków dowodowych,
– nie może się nigdzie odwołać od autorytarnych decyzji funkcjonariusza.
b) organy prowadzące postępowania w sprawach o wykroczenia, w tym Policja, sądy, straże gminne, Inspekcja Transportu Drogowego nie mają takich ambicji, aby dociekać prawdy o zdarzeniach. Sądy zamiast ustalać prawdę obiektywną o zdarzeniach zajmują się kreowaniem rzeczywistości – zawsze według zapotrzebowania oskarżycieli publicznych (Policji, prokuratury, straży);
c) na uczestników zdarzeń drogowych, w tym głównie na sprawców kolizji drogowych (tzn. na osoby, które za sprawców przez Policję zostały uznane, a często nimi nie są), nakłada się coraz to nowe rygory i obowiązki, a nie zapewnia się im najbardziej podstawowych praw, wynikających z prawa do obrony. Osoba, przeciwko której toczy się postępowanie wykroczeniowe nadal nie ma nawet prawa do wglądu do akt postępowania! Owszem, zobaczy te aktach, gdy sprawa trafi do sądu, ale wówczas nie ma już możliwości zweryfikowania, czy materiały nie zostały zmanipulowane przez Policję (a rzadko się zdarza, żeby nie były).
Możliwości działania Stowarzyszenia nie są duże. Jest nas niewielu (obecnie 41 osób). Chcemy objąć swoją działalności cały kraj. Chcemy być na miejscu wszędzie tam, gdzie rozpanoszona władza czyni nieprawość. Chcemy reagować natychmiast i w każdym miejscu Polski. Do tego potrzebni są ludzie. Zapraszamy wszystkie osoby, które aprobują nasze cele i sposoby działania, do wstępowania w nasze szeregi, a inne środowiska zapraszamy do wspólnego tworzenia w Polsce społeczeństwa obywatelskiego.
