Czy duszpasterstwo Policji działa legalnie? Czyli słowo na niedzielę…

Artur Mezglewski

Działalność duszpasterstwa Policji pozbawiona jest podstaw prawnych. Tym bardziej brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych uzasadniajacych czynny udział duchownych w przeprowadzanych przez Policję kontrolach ruchu drogowego. Tego typu akcje – w zamierzeniu zwierzchników Policji – zapewne służyć mają poprawie wizerunku „stróżów prawa”. Z całą pewnością nie przyczyniają się one do poprawy wizerunku Kościoła…

 

1.      Podstawy prawne działalności duszpasterstwa Policji

Jako „podstawę prawną” działalności katolickiego duszpasterstwa Policji wskazuje się   porozumienie między Komendantem Głównym Policji i Delegatem Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Policji w sprawie organizacji i funkcjonowania katolickiego duszpasterstwa w Policji  zawarte w dniu 19 października 2007 roku w Warszawie.

„Na mocy” tegoż porozumienia powołano do życia ośrodki duszpasterskie przy komendach wojewódzkich, powiatowych (miejskich i rejonowych), komisariatach, ośrodkach szkolenia, szkołach policyjnych, jednostkach badawczo rozwojowych, wyodrębnionych oddziałach prewencji i pododdziałach antyterrorystycznych Policji.

Porozumienie to  opublikowane zostało o Dzienniku Urzędowym Komendy Głównej Policji. W części nagłówkowej porozumienia wskazano, iż zostało ono podpisane:

„Na podstawie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29 z 1989 r. póz, 155 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1989 r. Nr 29, poz. 154, z późn. zm.)”.

Tekst porozumienia: http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/138_611.html

  W zawartym porozumieniu nie wskazano jednak żadnych konkretnych przepisów powołanych ustaw, w których zawarte było by upoważnienie dla Komendanta Głównego Policji do stworzenia formacji duszpasterskich w ramach struktur organizacyjnych Policji. Powołano się jedynie na „całe” ustawy.

Wskazywanie jako „podstawy prawnej” dla różnorakich aktów wykonawczych (okólników, instrukcji, wytycznych) „całych” ustaw, bez wskazania określonej normy, było „techniką” dość powszechnie stosowaną w okresie PRL. „Technika” ta nie ma jednak żadnych racji bytu w demokratycznym państwie prawnym.

Kościół Katolicki, jak i wszystkie  inne związki wyznaniowe, ma prawo do prowadzenia działalności duszpasterskiej wśród policjantów w dowolnej formie, czasie i miejscu, jednakże nie w ramach struktur organizacyjnych administracji państwowej. Dla tego rodzaju działalności musiały by istnieć odrębna, ustawowa podstawa prawna, a takiej podstawy w obowiązującym prawie brak.

 2.      Analiza potrzeb w zakresie opieki duszpasterskiej w formacjach Policji

Zapewnienie opieki duszpasterskiej funkcjonariuszom i pracownikom Policji, pełniącym swoją służbę w warunkach skoszarowania (szkoły Policji, jednostki antyterrorystyczne itp.) wydaje się rzeczą słuszną, a być może nawet konieczną, ze względu na ograniczone prawo korzystania przez funkcjonariuszy (studentów, kandydatów do służby) w tych warunkach  z posług religijnych. Objęcie jednak opieką duszpasterską, pod egidą komendantów Policji, wszystkich jednostek organizacyjnych Policji, w tym jednostek prewencji,  stanowi – jak się wydaje – spore nadużycie. Nie ma bowiem żadnych przeszkód, aby funkcjonariusze prewencji korzystali z posług religijnych w ramach duszpasterstwa prowadzonego przy jednostkach organizacyjnych związków wyznaniowych. Nie ma też żadnego uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawnych, dla tego rodzaju aktywności funkcjonariuszy instytucji publicznych (komendantów Policji), które miałyby polegać m. in. na „wzajemnym wspieraniu się w realizacji zadań [duszpasterstwa Policji]” (§ 4 porozumienia), czy też „zasięganiu  opinii [kapelanów] w sprawach organizacji posług religijnych” (§ 8 porozumienia).

 3.      Zadania realizowane przez duszpasterstwo Policji

Na stronie internetowej Komendy Stołecznej Policji możemy m. in. wyczytać, iż duszpasterstwo KSP „pragnie przybliżyć wartości ewangeliczne ludziom na co dzień zmagającym się ze złem”. Na innych stronach duszpasterstwa wskazywane są m. in. takie cele, jak: „wsparcie duchowe w sytuacjach trudnych (osobistych, rodzinnych i zawodowych)”, a także „wsparcie w różnych sytuacjach kryzysowych”. Wśród celów duszpasterstwa niejednokrotnie wskazuje się też „budowanie i kształtowanie pozytywnego wizerunku Policji”.

Źródło: http://www.sosnowiec.slaska.policja.gov.pl/kapelan/

Wśród celów duszpasterstwa oficjalnie deklarowanych nie uwzględnia się takich działań, które zmierzały by do ukształtowania szlachetnego etosu policyjnej służby, czy też kształtowania postaw etycznych funkcjonariuszy. Działania duszpasterskie ukierunkowane są raczej na wspieranie, z założenia dobrych i szlachetnych policjantów, w walce ze złem, które napotykają oni w swojej pracy.

4.      Praktyka

Poszczególne ośrodki duszpasterstwa Policji działają bardziej lub mniej prężnie. Ich praca polega głównie na organizowaniu uroczystości religijnych, przygotowaniu do sakramentów świętych pracowników Policji oraz członków ich rodzin itp. Na co dzień w inicjatywach duszpasterstwa bierze udział bardzo niewielki odsetek funkcjonariuszy. Większe ich grupy biorą udział w oficjalnych bożonarodzeniowych „opłatkach” oraz „wielkanocnych jajkach”. Spotkania te nie mają jednak charakteru duszpasterskiego, a jedynie kulturowy. Ta pusta obrzędowość prawdopodobnie więcej przynosi szkody niż prawdziwego pożytku. Umacnia bowiem w funkcjonariuszach poczucie własnej przyzwoitości, które nie zawsze jest uzasadnione.

Duszpasterze Policji niestety nie dostrzegają procesów degeneracji toczących środowisko policyjne. Nie przychodzi im też do głowy, że coraz częściej to nie policjanci walczą ze złem, ale to zło jest w policjantach. Czasami też trudno oprzeć się wrażeniu, że duszpasterze Policji są bardziej policjantami niż duchownymi. Zamiast prowadzić rzetelne duszpasterstwo, angażują się w działania, które przekraczają ich kwalifikacje i kompetencje. Jaskrawym przykładem takich działań są akcje polegające na czynnym udziale duchownych w przeprowadzaniu kontroli drogowych. Czynne uczestnictwo duchownych w takich akcjach pozbawione jest podstaw prawnych – duchowni nie posiadają przecież uprawnień do dokonywania kontroli ruchu drogowego. Zachodzi ponadto uzasadniona wątpliwość, czy tego rodzaju akcje nie naruszają zasady bezstronności władz publicznych w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych (art. 25 ust. 2 Konstytucji).

5.      Przykłady

„W poranek 25 lipca na drogi powiatu kępińskiego wyjechał patrol, w którym oprócz policjantów uczestniczy również ksiądz. To inicjatywa Komendanta Powiatowego Policji w Kępnie mł. insp. Krzysztofa Zimnego oraz kapelana kępińskich policjantów ks. Sławomira Nowaka. Duchowny, wraz z policjantami przekonywał kierowców do rozsądnej i bezpiecznej jazdy samochodem i motocyklem – informuje Oficer Prasowy Policji w Kępnie, mł. asp. Gabriela Kurzawa. W rozmowach z kierowcami zarówno ks. Sławek jak i policjanci zwracali uwagę na odpowiednie wyposażenie pojazdu wyruszającego w drogę, stan trzeźwości kierowcy oraz rozwagę w czasie jazdy – dodaje”.

Źródło: http://kepno.naszemiasto.pl/artykul/1007763,kepno-swiety-krzysztof-na-sluzbie-policjanci-i-ksiadz,id,t.html

W dniu 29 sierpnia 2011 r. w Kolnie, na wjeździe do miasta od strony Pisza, ksiądz brał udział w patrolu policji, która sprawdzała trzeźwość kierowców. Chętnym błogosławił i wręczał obrazki z wizerunkiem św. Krzysztofa. Tuż po tym, jak prowadzący pojazdy poddani zostali kontroli trzeźwości następowało błogosławieństwo oraz wręczanie obrazka z wizerunkiem św. Krzysztofa – patrona kierowców.

Źródło: http://www.poranny.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20110830/REGION99/645335359

„Zamiast mandatów obrazki z wizerunkiem św. Krzysztofa, pogrożenie palcem – takie niespodzianki czekały na kierowców, którzy łamali zasady ruchu drogowego. Dla przepisowych kierowców były podziękowania. Taką oto akcję zorganizowała w dniu 25 lipca 2011 r.  Policja w Słupcy wspólnie z ks. Hieronimem Szczepaniakiem – proboszczem parafii bł. bpa Michała Kozala w Słupcy. Wraz z księdzem służbę pełnili: mł.asp. Piotr Sagan – policjant Zespołu Ruchu Drogowego Wydziału Prewencji policji w Słupcy oraz mł.asp. Dariusz Nowicki  z Wydziału Prewencji policji w Słupcy. Ks. Szczepaniak, biorący udział w corocznej akcji, podkreśla dobrą współpracę z policją. – Przypominanie o Dniu Policjanta i  Świętego Krzysztofa, w takiej właśnie formie, to bardzo dobry pomysł. Trzeba często przypominać kierowcom i wszystkim użytkownikom dróg, aby zawsze mieli świadomość bezpiecznego podróżowania. Kapłan uświadamiał także, iż nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego jest ciężkim grzechem przeciw V przykazaniu – Nie zabijaj”.

Źródło: http://konin24.info/web.php/a,5,mod_1,n-4185,Ksiadz-i-policjant-na-patrolu-

6.      Pointa

Zwierzchnicy związków wyznaniowych, którzy tak chętnie posyłają swoich kapelanów do komend i komisariatów Policji, powinni mieć świadomość, że obecność funkcjonariuszy-duszpasterzy na posterunkach służby tej formacji może być postrzegana jako legitymizowanie przez dany kościół całego szeregu niekorzystnych procesów, jakie w niej zachodzą.

Ten wpis został opublikowany w kategorii Policja. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.

2 odpowiedzi na Czy duszpasterstwo Policji działa legalnie? Czyli słowo na niedzielę…

  1. 31wB pisze:

    Niezły numer!!!31

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *